29 listopad 2020

W listopadzie – miesiącu pamięci i narodowej zadumy – firma ITS SCIENCE wsparła powołaną w Jedlni Izbę Pamięci imienia księży Tadeusza i Józefa Gackich.

Izba Pamięci w Jedlni została otworzona 11 listopada 2020 i pełni funkcję regionalnego muzeum. Gromadzi obiekty o różnorodnej wartości materialnej, jednak najważniejszą jest ich wartość historyczna.

W swoich zbiorach posiada m.in. jedno z pierwszych wydanych drukiem w Krakowie w 1867 roku tłumaczeń „Kronik” Jana Długosza czy unikalne wydania „Pamiętnika Religijno-Moralnego”, pisma wydawanego w Warszawie, w którym ks. Józef Gacki publikował w latach 1842 - 1860 artykuły historyczne z opisami miejscowości okolicznych: Jedlińska, Odechowa, Jedlni, Kozienic, Magnuszewa, Wsoli, Brzozy, Iłży, Radomia.
Szczególnie cennymi eksponatami są zachowane księgi parafialne: „Księga Ślubów” obejmująca okres od stycznia 1695 do 22 listopada 1795, „Księga Chrztów” czy „Akta Zejścia”, w których zachował się wpis ks. Józefa Gackiego o pochówku siedemnastu bezimiennych powstańców styczniowych z oddziału Jankowskiego poległych w potyczce pod Jaścami 20 kwietnia 1863 roku.

ITS SCIENCE doposażyła muzeum w cztery bardzo cenne XIX-wieczne pierwodruki prac zasłużonego proboszcza parafii Jedlnia, uczestnika Powstań narodowych: Listopadowego oraz Styczniowego, księdza Józefa Gackiego:

  • „O rodzinie Jana Kochanowskiego, o jej majętnościach i fundacjach” (Warszawa 1869),
  • „Benedyktyński klasztor w Sieciechowie według pism i podań miejscowych” (Radom 1872),
  • „Benedyktyński klasztor św. Krzyża na Łysej Górze” (Warszawa 1873),
  • „Jedlnia, w niej kościół i akta obelnego prawa” (Radom 1874).

Szef działu handlowego ITS SCIENCE, Wawrzyniec Pestka – z zamiłowania i wykształcenia historyk i archeolog – dokonał identyfikacji oraz datowania zabytkowych przedmiotów odnalezionych podczas budowy boiska w 2010 roku oraz opracował krótki opis-przewodnik po ekspozycji, który jako folder ukazał się drukiem i będzie udostępniany zwiedzającym. Ze względu na duże nagromadzenie znalezisk archeologicznych podejrzewa się, że w miejscu boiska mógł znajdować się pierwszy, średniowieczny kościół w Jedlni, ewentualnie dwór króla Władysława Jagiełły. Król ten od 1387 roku miał w Jedlni swój folwark łowiecki, w którym bywał każdego roku i, jak głosi legenda, stąd właśnie w 1410 roku rozesłał wici zwołujące wojska na bitwę grunwaldzką. W Jedlni ufundował także pierwszy, drewniany kościół oraz nadał mieszkańcom wsi przywileje zwalniające ich z podatków i opłat.

Znakomitą większość znalezisk odkrytych podczas budowy boiska stanowiły monety, w tym tzw. siekańce srebrne z czasów króla Władysława Warneńczyka oraz Kazimierza Jagiellończyka, srebrny półgrosz koronny króla Aleksandra Jagiellończyka, skarb boratynek (szelągi Jana Kazimierza – monety miedziane o niewielkiej wartości wybijane w ogromnych ilościach w trakcie zapaści gospodarczej wywołanej „potopem szwedzkim”, aby ratować finanse państwa), a także monety z czasów ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz Księstwa Warszawskiego i późniejsze.

Ekspozycja Izby Pamięci obejmuje także przedmioty, które mimo iż nie mają dużej wartości pieniężnej, to jednak są nieocenionym źródłem wiedzy o tym, jak żyli nasi przodkowie: takie jak średniowieczna grzechotka, carskie kopiejki i guziki czy miedziany naparstek. Wśród znalezisk są także znalezione podczas budowy zabytkowe przedmioty kultu religijnego: krzyżyki, medaliony, odznaki.
Ozdobą kolekcji jest mający duże znaczenie dla historii regionu XVIII-wieczny barokowy ornat złotolity uszyty z pasa słuckiego żałobnego, a także pacyfikały - krzyże z relikwiami podawane wiernym do ucałowania, oraz rokokowa drewniana rzeźba Jana Nepomucena (koniec XVIII) z kapliczki przy moście.

Z zainteresowaniem i aprobatą wspomagamy lokalne inicjatywy mające na celu ochronę materialnego i niematerialnego dziedzictwa regionu, w którym funkcjonuje nasza firma. A prywatne hobbystyczne zainteresowania naszych pracowników są dla nas powodem do dumy.

Izba Pamięci im. księży Tadeusza i Józefa Gackich

Izba Pamięci 1

gablota

Slajd2

4

Slajd3

5

Jedlnia Kochanowski